Author :
Abstract
“Orhan Veli’nin Moliere Tercümeleri Üzerine” adlı yazı beş bölümden meydana geliyor:
1. Tercümenin Önemi ve İlk Tercümeler: Burada uyanış dönemlerinde
tercümenin rolü üzerinde durulmuş ve Tanzimat Devri’nde yapılan ilk
tercümelerden bahsedilmiştir.
2. Türk Tiyatrosunun Gelişmesi: Bu bölümde Türk tiyatrosu bütün
olarak ele alınmayıp Ahmet Vefik Paşa ve onun yolundan gidenlere
yer verilmiştir. Bu ekolde en bariz özelliğin Moliere tesiri olduğu belirtilmektedir.
3. Moliere Moliere hakkında bilgi verilmiş ve Türk edebiyatında Moliere’in etkisinden bahsedilmiştir.
4. Orhan Veli Kanık: Hayatı, eserleri, eserlerinde görülen belli başlı
özellikler anlatılmıştır. Bu bölümde Orhan Veli’nin eserlerindeki mizahi unsurlar belirtilirken mizahi bakışın hâkim olduğu iki kitap üzerinde de durulmaktadır (Nasrettin Hoca Hikâyeleri ve La Fontai-ne’in
Masalları).
5. Orhan Veli’nin Moliere Tercümeleri: Burada Orhan Veli’nin Moliere’den yaptığı tercümeler kısaca tanıtılıyor: Tartuffe (Tartuffe ou
L’Imposteur), Scapin’in Dolapları (Les Fourberies de Scapin), Sicilyalı yahut Resimli Muhabbet (Le Sicilien ou L’Amour Peintre), Versailles Tulûatı (L’Impromptu de Versailles - Bu oyun Orhan Veli ile
Azra Erhat tarafından Türkçeye çevrilmiştir). Bu bölümde ayrıca Ahmet Vefik Paşa ile Orhan Veli’nin Moliere çevirilerinden örnekler bulunmaktadır (Tartuffe ve Scapin’in Dolapları).
Keywords
Abstract
The translations and their role in Turkish literature are analyzed in
five parts in this article by a special emphasis on Orhan Veli Kanık’s
translations from Moliere’s writings. In the first part, the role of the
translation is examined during the enlightenment period by concentrating on the first translations from Western literature. In the second
part, the impact of Moliere on Turkish theater is analyzed by focusing
on Ahmet Vefik Paşa school. The third part of the article consists of
the biography and the influence of Moliere on Turkish literature generally. The biography of Orhan Veli as well as his works and some
characteristics of his writings are elaborated in the fourth part of the
article. Stories of Nasrettin Hoca and La Fontaine’s Fabls, two influential works on Orhan Veli Kanık, are also studied in this part. Kanık’s translations from Moliere, namely Tartuffe (Tartuffe ou L’Imposteur), The Impostures of Scapin (Les Fourberies de Scapin), The
Sicilian or Love the Painter (Le Sicilien ou L’amour Peintre) and The
Versailles Impromptu (L’Impromptu de Versailles), are analyzed in
the fifth and the last part. Besides some samples are given from the
Moliere translations of Ahmet Vefik Paşa and Orhan Veli Kanık.
Keywords
- (Haz.) Enginün, İ. (1990). Ahmet Midhat Efendi’nin Tiyatroları, Marmara
- (Haz.) Enginün, İ. (1990). Ahmet Midhat Efendi’nin Tiyatroları, Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
- Akı, N. (1989). Türk Tiyatro Edebiyatı Tarihi I, Dergâh, İstanbul.
- Akyüz, K. (1995). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
- Altıkulaç Demirdağ, R. (2012). “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı: “Oyunİçinde Hangi Oyun?”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Der- gisi, Yıl 5, Sayı 8, s. 30-39.
- And, M. (1983). Türk Tiyatrosunun Evreleri, Turhan Kitabevi, Ankara.
- Ataç, N. (2011). “Sahne Havadisleri: Darülbedayi’de Merakî”, Akşam, nu1317, 21 Mayıs 1922, Yeni Türk Edebiyatı Metinleri 4 Eser Tanıtma ve Önsözler (1860-1923), (Haz. İnci Enginün-Zeynep Kerman), Dergâh, İstanbul, s. 128-129.
- Beyatlı, Y. K. (1984). “Tiyatro”, Edebiyata Dair, Yahya Kemal Enstitüsü Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
- Enginün, İ. (1992). “Tanzimat Sonrası Çeviriler”, Mukayeseli Edebiyat, Dergâh, İstanbul.
- ____________, (2003). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Dergâh Yayın- ları, 4. Baskı, İstanbul.
- ____________, (2006). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e, Dergâh Yayınları, İstan- bul.
- ____________, (2019). “Nurullah Ataç’ın Tiyatro Yazıları”, Türk Tiyatrosu,Ercilasun, B. (2014). “Orhan Veli Kanık (Hayatı ve Eserleri)”, Türk Şiiri Üzerine, Dergâh Yayınları, İstanbul, s. 123-141.
- ____________, (2014). “Orhan Veli’nin Şiiri Hakkında”, Türk Şiiri Üzerine, Dergâh Yayınları, İstanbul, s. 142-219.
- ____________, (2010). Nasrettin Hoca Hikâyeleri, Yapı Kredi Yayınları,____________, (2020). La Fontaine’nin Masalları, Yapı Kredi Yayınları,Kaplan, M. (2011). “Oktay’a Mektuplar”, Şiir Tahlilleri 2 Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, Dergâh Yayınları, 20. Baskı, İstanbul.
- Kerman, Z. (2011). “Önsöz”, Yeni Türk Edebiyatı Metinleri ve Önsözler 4(1860-1923), (Haz. İnci Enginün-Zeynep Kerman), Dergâh Yayınları, İstan-Kolektif (2003), Edebiyatçılar Ansiklopedisi, Ahmet Vefik Paşa maddesi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Önberk, N. (2007). “Feraizcizade Mehmet Şakir (1853-1911)”, Yeni TürkEdebiyatı Araştırmaları Sempozyumu 1 Tiyatro, Hacettepe Üniversitesi, An- kara, s. 297-304.
- Sevengil, R. A. (1961). Türk Tiyatrosu Tarihi III Tanzimat Tiyatrosu, MEB,Sevük, İ. H. (1940-1941). Avrupa Edebiyatı ve Biz, 2 cilt, Remzi Kitabevi,Sungu, İ. (1940-1941). “Ahmet Vefik ve Ziya Paşaların Tartuffe Tercümele- ri”, Tercüme Dergisi, Sayı 4 ve 6, s. 372-381, Ankara.
- Şengül, A. (2020). “Çeviri ve Tiyatro: Moliere Çevirilerinin Türk Tiyatrosu-na Etkisi”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, Sayı 10 (1),Taner, H. (2009). Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Bilgi Yayınevi, Ankara.
- Tanpınar, A. H. (2006). XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Yayına Hazırlayan Abdullah Uçman, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Uluğtekin, M. G. (2004). Ahmet Vefik Paşa’nın Çevirilerinde Osmanlılaşan Moliere, Master Tezi, Bilkent Üniversitesi.
- Ülken, H. Z. (2011). Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, Türkiye İş Ban- kası, İstanbul.
- Yalçın-Çelik, S. D. (2007). “Haldun Taner’in Sersem Kocanın Kurnaz Karı-sı: Osmanlı Tiyatrosunun Modern Tiyatro Söylemine Taşınması”, Nevin Ön-berk Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Sempozyumu 1 Tiyatro, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, s. 65-88.
- https://islamansiklopedisi.org.tr/ahmed-vefik-pasa (Erişim Tarihi: 30.05.2021)
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Tartuffe (Erişim Tarihi: 30.05.2021).
