Author :
Abstract
Kosova, Balkan Yarımadası’nın ortasında, Türk dünyasının en güneybatı ucunda yer alan küçük ve bağımsız bir Avrupa ülkesidir. Daha V-XI. yüzyıllar arasında, bu küçük Balkan ülkesine Türk boyları gelip geçerek az bir iz bırakıp tarihe karışmışlardır. Osmanlı Devleti 1389 yılında Kosova Ovası’nda Sırp ordularıyla yapılan savaşta zafer kazanınca Sırplar Osmanlı Devleti’nin egemenliğini, yıllık vergi vermeyi, seferler sırasında askerî yardımda bulunmak gibi şartları kabul etmişlerdir. Kosova Savaşı’ndan sonra önce Osmanlı Devleti’nin resmî görevlileri, asker, tüccar, sanatkâr ve bunların ailelerinden oluşan bir Türk nüfusu Kosova’nın çeşitli kasabalarına yerleşmiş ve Türklerin bölgedeki düzenli hayatı başlamıştır. Fatih Sultan Mehmet Kosova’yı kesin olarak 1455 yılında fethetmiştir. Bu tarihten itibaren Osmanlılar Kosova’da yönetim organlarıyla birlikte eğitim kurumlarını da kurmuşlardır. Türkler Kosova’da XIV. yüzyıldan başlayarak yaşamışlar, yaşadıkları süre içerisinde kendi ana dilleri ile olan eğitimlerini -bazı dönemler hariç (1912-1951)- günümüze dek devam ettirmişlerdir. Türk dili ve Türkçe eğitim-öğretim, Kosova Türk toplumunun günümüze kadar varlığını sürdürmesinde birinci derecede rol oynayan faktörlerdendir. Türkçe, Türk toplumunun varlığını, kimliğini, kültürünü devam ettiren en önemli etmenlerden biridir. Bu çalışmanın giriş bölümünde Kosova Türkçe eğitim-öğretimin geçtiği beş dönemden, ilk üç döneminde kısaca öğretmen yetiştirilmesine değinildikten sonra XXI. yüzyılda Türkçe eğitim-öğretime öğretmen yetiştirilmesine değinilmiştir. Bu çalışma Kosova’da Türkçe eğitim-öğretim yapılan altı yerleşim yerindeki okulları ziyaret ederek öğretmenlerden hazırladığımız “Öğretmen Bilgi Formu”nda aranan sorulara yazılı yanıt vermelerini istedik. Bu araştırmada, bu konuda 2002 yılında da yaptığımız çalışmadan ve daha önceleri yapılan çalışmalardan yararlanarak Kosova’da XXI. yüzyılın başlangıcından bugüne kadar öğretmen yetiştirme sürecinde Kosova Türk toplumunun girişimleri, çalışmaları ve mücadelesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin yardım ve desteği, sorun ve başarılarına açıklık getirilmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Keywords
- Bırvenik, N. (2004). Kosova’da Türkçe Yüksek Eğitim 1988’e Kadar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Priştine.
- Ergin, M. (2008). Türk Eğitim Tarihi, http:egitim.aku.edu.tr/tet04htlm. (Erişim:15.05.2008).
- Genel Kurmay Başkanlığı (2009). Geçmişten Gönümüze Kosova Tarihi ve Türkiye-Kosova İlişkileri, Ankara: Genel Kurmay Basımevi.
- Koro, B. (2013). “21. Yüzyılın Başlangıcında Kosova Eğitim Sistemi ve Türkçe Eğitim”, BAL-TAM Türklük Bilgisi, S. 19, Prizren, s. 355-369.
- Koro, B. (2016), “Kosova’da Türkçe Eğitim”, Kosova’da Türkçe Eğitim (1951-2016) Monografi, Prizren, s. 8-43.
- Koro, B. (2016). “Kosova Vilayetinde Eğitim Kurumları (1877-1912), Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi Bildirileri, IV Cilt, (Ed. Sinan Demirtürk), Ankara, s. 377-393.
- Lika, S. (1999). “Yugoslavya’da Türkçe Eğitim Hayatı”, Balkan Ülkelerinde Türkçe Eğitim ve Yayın Hayatı Bilgi Şöleni, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 215-243.
- Safcı, N. (2004). Kosova’da Türkçe Yüksek Öğretim 1988-2004, Yayımlanmamış Lisans Tezi, Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Priştine.
- Sülçevsi, İ. (2018). Kosova Türkoloji’sinin 30. Yılı, Monografi, Priştine: Yunus Emre Enstitüsü.
- Topsakal, C. & Koro, B. (2007). Kosova’da Yaşayan Türkçe Eğitim, Prizren: Bay Yayınları.
