Author :
Abstract
Makedon halk şiirinde, diğer şahıslara göre kadınların yeri ön
plandadır. Genelde kadın olumlu nitelikli görevdedir. Bazen onun karanlık
yönleri (karanlık kişilikleri) de örneklerde mevcuttur. Ailevi, lirik ve lirikepik şiirler birbirinden farklar göstermektedir. Genellikle kadının karanlık
yüzü kötü üvey annenin yüzüdür, kızkardeşin- kardeşini öldürme vakaları,
anne katilliği vs.
En etkileyici kişilik Neda’da verilmiştir. Neda kendi kızkardeşini
kocasına aşık olduğu için öldürmüştür. Kendi kızkardeşini öldürmekle
beraber, iki öksüze de onun kötülüklerini hatırlattıklarından dolayı onlara
acımasızca davranıyor. Bununla makedon halk şiirinde Neda en acımasız kişi
olarak yer alıyor. Kızkardeş, kardeşini öldürüyor. Abisi kızkardeşinin
sevgilisiyle olan ilişkisini durdurmak istediği için kız sevgilisinin de onayı
üzerine erkek kardeşini zehirleyerek öldürüyor.
Hepsinden en çirkin olay da annenin kendi çocuğunu öldürmesi
olayıdır. Çocuk annesinin bir başkasıyla aşkına engel olduğu için katil olan
annenin dramı söz konusudur.
Makedon halk lirik-epik şiirlerinde kayınvalidenin kendi gelinini
öldürmesi de ayrı bir karanlık kişilik olarak karşımıza çıkar. Bazen
beddualarla amacına ulaşamayan kayınvalide, oğluna eşini öldürmesi için
emirler verir, kayınvalide en kötü kararını alır ve gelinine el kaldırır. O,
oğlunun gelinini öldürdüğüne şahit olur ve kendisi indirek olarak öldürmüş
olur. Bazen görümceler de yengelerinin katilleridirler. Böyle kötülükler
genelde tek kızın, erkek kardeşine olan sevgisinden kaynaklanmaktadır.
Eltiler de en küçük eltinin katili olarak yer almaktadır. Bu şiirlerde ölüm
motifi işlenmiştir; genelde eltinin güzelliğinden doğan kıskançlıklardan
dolayı zehirleyerek öldürmeyi gerçekleştirirler. Bu çalışmada kadının rolü, gücü ve Türk halk edebiyatındaki yeri göz önünde
bulundurulmuştur. Geçmişten başlayıp İslamiyet öncesi, İslamiyet dönemi,
Batı etkisinde kalan Türk edebiyatı günümüze kadar dahil edilmiştir. En eski
zamanda Türk toplumunda aile en önemli sosyal birlikti. Kadın ailenin
merkez bireyi olarak örnek alınacak kişilikteydi. Kadın, Türk epik türlerinde
de, felsefede de kültürel, mükemmel ve geleneksel kahramandır.
Keywords
Abstract
In Macedonian folk poetry, the woman’s character is the most
preseni in relation to the other characters: Often, the woman is shown in a
positive role. However, there are number o f examples that reveal her "dark"
side. Moreover, the lyrical songs and ballads for the separated families and
the personal and family relationships often portrait the most common image
o f the dark woman as that o f a stepmother, a sister as a murderer o f her own
sister, mother- murderer, ete...
The most impressive example o f a sister as a murderer o f the other
sister due to the prohibited love to her sister ’s husband is the character o f the
heartless Neda, who not only smothers her own sister, but s he makes a lot o f
heartless decisions trying to kili the two orphans who are constantly
reminding her o f the erime. Thus, Neda manifests as the most monstrous and
the most heartless female character o f this type in Macedonian folk poetry.
The sister also appears as a murderer o f her brother whenheinterferes with
her relationship with the man that she loves so much and on the advice o f her
lover she murders her brother by poisoning him.
The most monstrous o f ali is the character o f the mother-killer,
mother-murderer o f her child who appears as a real obstacle to the
realization o f her passionate relationship with another man.
In Macedonian folk ballads, a character that stands out as a murderer o f her
daughter-in-law is the mother-in-law. Sometimes, after acurse failed and
didn ’t make her son kili the daughter-in-law, the mother-in-law resorts to the
latter, monstrous decision and does it herself. After which, she witnessed the
suicide o f her son and becomes his indirect murderer.
Sometimes, the two sisters become murderers o f their brother’s wife.
Such erime is mostly motivated by the great love o f the sisters towards the
only brother.
And the wives o f the brothers sometimes appear as murderers o f the
youngest brother’s wife. The murder is usually motivated by the jealousy because ofthe great beauty the youngest brother ’s wife possesses, so theykilî
her by poisoning.
İn this paper, the women's role, power and place in the Turkish folk
literatüre, beginning from thepast up untilpresent days, i. e. in thepre Islamic
period, during the rise o f the İslam and in the period o f increased western
influence, will be taken in consideration.
Way back in the distant past, the family represented the most important
social community in Turkish societies. The woman as a Central and
fundamental part o f the family is beyond admiration and in the Turkish epos
and philosophy is represented as a magnificent her o both o f the culture and
tradition.
