Author :
Abstract
Diğer halkların dili, edebiyatı ve kültürleriyle birlikte Türk dili, kültür ve sanatının yayılıp yaşandığı Kosova’da farklı etnik gruplar yanı
sıra Türkler de yaşamaktadır. Osmanlı dönemi olduğu gibi Osmanlı öncesi uzun bir Türk kültür, sanat ve edebiyat geleneği bulunan Kosova
coğrafyası, Osmanlı döneminde çok sayıda klasik Türk divan edebiyatına önemli şahsiyetler kazandırmıştır. Prizren ve Priştine bu anlamda
öne çıkan merkezler olmuşlardır. Bu dönemde Balkanlar çapında 1894,
Kosova çapında ise Prizren’de 61, Priştine’de 34, Vıçıtırın’da 3 (Vushtria), İpek’te 1, Gilan’da 3, Novobırda’da 8, Mitroviça’da 1 şair ve yazar
yetişmiştir. Kosova’dan Osmanlı idaresi çekildikten sonra Türkçe eğitimin yasaklanması, yaşanan göçler ve toplumsal değişikliklerden sonra
Kosova Türkleri edebiyatında duraksama dönemi yaşanmasına rağmen
halk edebiyatı ve neoklasik edebiyat geleneği sürmüştür. Kosova Türklerinde 1951 yılından sonra Yeni Türk Edebiyatı alanında nazmın ve
nesrin değişik türlerinde eserler yaratılmaya başlanmıştır. Bunu yayımlanan Türkçe gazete ve dergiler de izlemiştir. Bölgede varlığını sürdürme mücadelesi veren Kosova Türkleri, millî kimlik ve değerlerini
korumak için kültür ve sanata sarılmış, bu araçlardan önemli bir unsur
da edebiyat ve edebî yaratıcılık olmuştur.
Bu çalışmada Kosova Türklerine, Kosova’da Türk edebiyatı ve özgün edebî yaratıcılık geleneğine tarihsel bakımdan özetli bir bakış atılmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Turks, as well as various ethnic groups, live in Kosovo, where Turkish language, culture and art are spread and experienced alongside the
language, literature and culture of other peoples. The geography of Kosovo, which has a long tradition of Turkish culture, art and literature in the pre-Ottoman period as well as in the Ottoman period, has contributed many important figures to classical Turkish divan literature during
the Ottoman period. Prizren and Pristina have become prominent centers in this sense. During this period, 1894 poets and writers were educated in the Balkans, 61 in Prizren, 34 in Pristina, 3 in Vuçitirin (Vushtria), 1 in Peja, 3 in Gilan, 8 in Novobırda, 1 in Mitrovica. Although
there was a period of stagnation in the literature of Kosovo Turks after
the Ottoman administration withdrew from Kosovo, the ban on Turkish
education, migrations and social changes, the tradition of folk literature
and neoclassical literature continued. After 1951, Kosovo Turks started
to create works in different types of verse and prose in the field of New
Modern Turkish Literature. This was followed by Turkish newspapers
and magazines. Struggling to maintain their existence in the region, Kosovo Turks embraced culture and art to protect their national identity
and values, and an important element of these tools was literature and
literary creativity.
In this study, an attempt has been made to give a historically brief
overview of Kosovo Turks, Turkish literature and original literary creativity tradition in Kosovo.
