Author :
Abstract
Bu çalışmada, Prizren’de anlatılan sözlü anlatılar arasında çok çeşit
masallar, hikayeler, güldürü masalları, dini masallar derlenerek bir ara
ya getirilmiştir. Küçük yaştan itibaren çocuk masallarına ve hikâyele
rine karşı bir ilgim vardı. Kendi hikayelerimi yazmaya başlamadan
önce, ninemin ve annemin bana anlattığı masallarla yolumu çizmeye
karar verdim. 2020 yılının mart ayında, pandemi dönemi sokağa çıkma
yasağını fırsat bilerek ilk olarak ninemin bana ve kardeşlerime anlattığı
masalları derlemeye başladım. Masalların unutulmaması için bu çalış
mayı başlatırken annemden, ablamdan, abimden ve kardeşimden de ha
tırladıkları masalları derleyip ekledim. Bu halkayı giderek genişlettim
ve araştırmalarımı kapsamlı bir şekilde sürdürmeye başladım. Eş, dost,
akraba, komşu ve tanıdıklara ulaşarak büyük çaplı bir araştırma yürüt
tüm. Sonuç olarak, Mart 2020’den Mart 2025’e kadar süren bu beş yıl
lık çalışma sonucunda toplam 160 anlatıya ulaşabilmiş bulunmaktayım.
Geçmiş dönemlerle kıyaslandığında bu sayının az olduğu söylenebilir;
ancak günümüzde bu kadar çeşitli anlatıya ulaşmak oldukça zor. Ne ya
zık ki, Prizren Türk halkı birçok masalı artık anlatmadığı için bu kültü
rel miras unutulma tehlikesiyle karşı karşıyadır ve bu durum inkâr edi
lemez bir gerçektir.
Beş yıl boyunca derlediğim anlatıları, BAL-TAM Türklük Der
gisi’nde (S.36,37, 38, 40, 41, 42) yayımladım. İlk olarak yirmi beş ma
sal, standart Türkçe ile yazılıp, BAL-TAM Türklük Dergisi’nin 36. ve
37. sayılarında yayımlandı. Masal ve hikayeleri yalnızca derlemekle
kalmayıp, aynı zamanda bu derlemeler üzerinde kapsamlı incelemeler
yaparak, 2024 yılında "Prizren’de Derlenen Eski Türk Masalları Üze
rine Bir İnceleme" başlıklı yüksek lisans tezimi tamamladım. Araştır
malarıma hâlâ devam etmekteyim.
Bu çalışma, Prizren halk edebiyatı ve sözlü kültürünün korunması
ve gelecek nesillere aktarılması açısından önemli bir adımdır. Derlenen
masallar, hikayeler ve güldürü masalları, hem Prizren’in kültürel kim
liğini yansıtan değerli birer kaynak hem de Türk halk edebiyatına katkı
sağlayan özgün eserlerdir. Bu çalışma, sözlü kültürün yok olmasını engellemeye yönelik bir çaba olarak, halk bilimi araştırmalarına ışık tu
tacak, dilin doğru kullanımını teşvik edecek ve bölgedeki kültürel mi
rası yaşatmaya devam edecektir. Masalların ve hikayelerin derlenmesi,
sadece bir kültürün korunması değil, aynı zamanda kültürel bağların
güçlendirilmesi ve Türk halk edebiyatının zenginleşmesi açısından da
önemli bir katkıdır. Böylece, bu değerli anlatılar geçmişten geleceğe
köprü kurarak, kültürel mirasımızı güvence altına alacaktır.
Keywords
Abstract
In this study, among the oral narratives told in Prizren, a wide va
riety of fairy tales, stories, funny tales, religious tales have been compi
led and brought together. From an early age I had an interest in child
ren’s tales and stories. Before I started writing my own stories, I decided
to draw my path with the fairy tales my grandmother and my mother
told me. In March 2020, taking advantage of the pandemic-era curfew,
I first started compiling the fairy tales my grandmother told me and my
siblings. While starting this work so that the fairy tales would not be
forgotten, I also compiled and added the fairy tales that my mother, sis
ter and brother remembered. I gradually expanded this circle and started
to continue my research in a comprehensive manner. I conducted a
large-scale research by reaching out to spouses, friends, relatives, ne
ighbours and acquaintances. As a result of this five-year study, which
lasted from March 2020 to March 2025, I was able to reach a total of
146 narratives. Compared to past periods, this number can be said to be
small; however, it is very difficult to reach such a variety of narratives
today. Unfortunately, since the Turkish people of Prizren no longer tell
many tales, this cultural heritage is in danger of being forgotten, and
this is an undeniable fact.
I published the narratives I compiled for five years in the BAL
TAM Journal of Turkishness (S.36, 37, 38, 40, 41, 42). First, twenty
five tales were written in standard Turkish and published in the 36th
and 37th issues of the BAL-TAM Journal of Turkishness. I not only
compiled fairy tales and stories, but also made comprehensive studies
on these compilations and completed my master’s thesis titled ‘An In
vestigation on Old Turkish Tales Compiled in Prizren’ in 2024. The
results I obtained in this study were also evaluated in my thesis study
and I am still continuing my research.
