KOSOVA VE KUZEY MAKEDONYA TÜRKLERİNİN EVLİLİK MÜESSESESİ BAĞLAMINDAKİ KÜLTÜRLEŞME TERCİHLERİ: BİR YUMUŞAK ASİMİLASYON ALANI
Author :
Abstract
Kosova ve Kuzey Makedonya Türkleri hem Osmanlı Devleti’nin
hem de Yugoslavya’nın Balkanlaşmasından sonra nüfus ve nüfuz
bakımından azınlığa dönüşmüş bir milletin fertleri hâline gelmişlerdir.
Çalışmanın amacı Kosova ve Kuzey Makedonya Türklerinin yaşadıkları
ülkelerdeki diğer dinî ve millî unsurlarla kurdukları evlilik münasebetlerini araştırmaktır. Çalışma kapsamında, yarı yapılandırılmış görüşme
tekniğiyle katılımcılara evlilik bağlamındaki kültürleşme tercihlerine
ilişkin bir dizi soru yöneltilmiştir. Katılımcıların cevapları fenomonolojik
bir yaklaşımla nitel analize tabi tutularak tartışılmıştır. Veriler, referanslarla derinlemesine veri kümeleri sağladığı için kartopu örnekleme
yoluyla toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre Kosova ve Kuzey Makedonya Türkleri, evliliğe değer ve duygu yüklü bir kültürleşme alanı
olarak bakmaktadırlar. Bu yüzden de örneklem bünyesinde grup içi evliliğe çok büyük bir önem atfederek evlilik bağlamında dominant gruptan
mümkün olduğunca ayrılma yönelimini tercih etmektedirler. Örnekleme
göre Müslüman olmayan unsurlarla çok nadir evlilik gerçekleşse de grup
dışı evliliklerde çoğunlukla Müslüman Arnavutlar tercih edilmektedir.
Grup dışı evlilikler her ne kadar çok yüksek oranda olmasa da Türk
nüfusunun azlığı sebebiyle uzun vadede asimilasyona sebep olacağı düşünülmektedir. Buna rağmen yumuşak asimilasyon fenomeni gerçekçi ve
objektif bir bakışla ele alındığında, her iki grubun da birbirini asimile
etme durumu açıkça kendisini göstermektedir. Evlilik alanında sadece
Müslüman Arnavutların Türkleri değil, Türklerin de Arnavutları asimile
ettiği örnekler mevcuttur. Bununla birlikte asimilasyonu doğuran amiller
sadece evlilik müessesi bağlamında izah edilemez. Bu hususta istihdam
kaygıları, eğitimin hangi dilde alındığı ve baskın ebeveyn gibi faktörler
de oldukça önemli amillerdir.
Keywords
Abstract
Turks of Kosovo and North Macedonia have become members of a
nation that has turned into a minority in terms of population and influence
both after the balkanization of the Ottoman State and after the balkanization of Yugoslavia. The aim of the study is to investigate the marital
relations that the Turks of Kosovo and North Macedonia establish with
the other national-religious components of the countries where they live.
Within the scope of the study, a number of questions were asked to the
participants regarding their acculturation preferences in terms of marriage
domain by means of semi-structured interview technique. Participants'
responses were discussed with a phenomenological approach and qualitative analysis. Data were collected through snowball sampling since it
provides in depth sets of data by references. According to the findings
collected from the sample, Turks of Kosovo and North Macedonia regard
marriage as a valuable and emotional acculturation domain. Within the
sample, it was observed that they attach a great importance to endogamy
and prefer the orientation of separation from the dominant group as far as
possible. Exogamy with non-Muslim groups is rarely preferred while
exogamy with Muslim Albanians is a more common fact in the region.
Even though exogamy is not commonly frequent within the sample, it is
thought that it may cause assimilation in the long run due to the less
population of the Turks. However, when the soft assimilation phenolmenon is handled with a realistic and objective point of view, mutual
assimilation of both groups clearly shows itself. Within the marriage
domain, there are examples where not only the Turks were assimilated by
Muslim Albanians but also Muslim Albanians assimilated by Turks.
However, the factors leading to assimilation cannot be explained solely in
the context of the marriage domain. In this regard, factors such as
concerns about (un)employment, the language in which the education is
given, and the role of the dominant parents are also very important
factors.
Keywords
- Arends-Tóth, J. & Vijver, F. J. R. V. D. (2003). “Multiculturalism and
- Arends-Tóth, J. & Vijver, F. J. R. V. D. (2003). “Multiculturalism andacculturation: views of Dutch and Turkish–Dutch”, Eur. J. Soc. Psychol., 33: 249–266. doi:10.1002/ejsp.143.
- Arends-Tóth, J. & Vijver, F. J. R. V. D. (2004). “Domains anddimensions in acculturation: Implicit theories of Turkish–Dutch” Volume28, Issue 1, International Journal of Intercultural Relations, pp19-35.Berry, J. W. (2005). “Acculturation: Living successfully in two cultures”, International Journal of Intercultural Relations, 29 (2005) 697–712.
- Berry, W. (1997). “Lead Article Immigration, Acculturation, AndAdaptation” Applied Psychology: An International Review, 46 (1). 5-68.
- Bourhis, R. Y., Perreault, S., Senechal, S. (1997). Towards an InteractiveAcculturation Model: A Social Psychological Approach, International Journal of Psychology, 32 (6), 369-386.
- Dimitrova, R., et al (2014). “Turks in Bulgaria and the Netherlands: Acomparative study of their acculturation orientations and outcomes”,International Journal of Intercultural Relations, http://dx.doi.org/10.1016/j.ijintrel.2014.01.001
- İdriz, E. ve Uysal, E. (2009). “Üsküp’te Müslümanlar: Dînî ve EtnikKimlik Bağlamında Sosyolojik Bir İnceleme”, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 1, s. 591-608
- İnalcık, H. (2005). “Türklük Bilgisi 3”, (ISSN 1452-2179) BAL-TAM, Eylül- 2005, Prizren: Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi Yay.
- İnalcık, İnalcık, H. (2009). Devlet-i Aliyye - Osmanlı İmparatorluğu ÜzerineAraştırmalar-I Klasik Dönem (1302-1606): Siyasal, Kurumsal ve Ekonomik Gelişim, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Karpat, K. H. (2013). Osmanlı’dan günümüze etnik yapılanma ve göçler, Bahar Tırnakçı (Çev.), İstanbul: Timaş Yayınları.
- Kymlicka, W. (2003). Multicultural Citizenship - A Liberal Theory of Minority Rights, Oxford: Clarendon Press.
- Oran, B. (1994). “Religious and national identity among the BalkanMuslims: A comparative study on Greece, Bulgaria, Macedonia andKosovo”, In: CEMOTI, n°18, 1994. Le Tadjikistan existe-t-il? Destins politiques d'une nation imparfaite. pp.307-324.
- Öztürk, Ü. (2021). Identity Perceptions of the Turks of Kosovo and NorthMacedonia: How Identity becomes a Shield When Denied. Journal ofArts & Social Sciences (JASS), 8(1), 189-200. https://doi.org/10.46662/jass-vol8-iss1-2021(189-200)
- Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research and Evaluation Method, California: Sage Publications.
- Poyraz, T. (2007). Etnik Sosyoloji Açısından Kosova Türkleri: Prizren VeMamuşa Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
- Todorova, M. (2013). “Balkanlardaki Osmanlı Mirası”, İmparatorlukMirası Balkanlar’da ve Ortadoğu’da Osmanlı Damgası, L. Carl Brown (Der.), Çev. Gül Çağalı Güven, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Turhan, M. (2010). Kültür Değişmeleri – Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Tetkik, İstanbul: Çamlıca Yayınları.
- Vijver, F. J. R., & Phalet, K. (2003). “Assessment in Multicultural Groups: The Role of Acculturation”, Applied Psychology, 53(2).
- Yüksel P. & Yıldırım S. (2015). "Theoretical Frameworks, Methods, andProcedures for Conducting Phenomenological Studies in EducationalSettings", Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, January 2015, 6(1).1-20. DOI: 10.17569/tojqi.59813
