Author :
Abstract
Çocuk edebiyatının önemini açıklamış olursak bu edebiyat çocuğu
ruhsal ve zihinsel yönden geleceğe hazırlamalıdır. İçinde yaşadığı toplumun ortak değerlerine saygılı ve onları gözeten; inançlı ama bilimsel
düşünce sistemlerine açık, kendine mensubu bulunduğu topluma yabancılaşmadan tüm insanlığın hizmetine hazır; sevgiyi, saygıyı ve
adaleti baş tacı eden, özgüveni tam bir kimlikte yetiştirilmesine hizmet
etmelidir. Çocuk edebiyatı kavramından, çocuklara yönelik olarak
ortaya konulan edebiyatı anlıyoruz. Aslında bu konunun temel taşı
çocuktur. Bugün ne çocuk edebiyatı kavramı ne de çocuk tanımı hâlâ
tam olarak netleşmiş değildir. Çocuk tanımlarını açıklamaya başlarken
hemen akla birinci soru olarak, çocuk kimdir? Sorusu gelmektedir.
Çocuk edebiyatı kavramının iki temel belirleyeni vardır. Birisi “çocuk”, diğeri ise “edebiyat”tır. Ayrıca çocuk psikolojisi; çocuğun gelişimine ve davranışlarına, doğumdan ergenliğe kadar odaklanan psikolojinin bir alt alanı olarak çocuk psikolojisi sadece çocuğun fiziksel
gelişimini değil, sosyal-duygusal gelişimini, bilişsel gelişimini ele almaktadır. Çocuk psikolojisi bu sebeple çocuğun gelişimini birçok
farklı açıdan ele alır. Bu alanlara örnek olarak, öncelikle aile ile kurulan bağlar, daha sonra akranları ve diğer yetişkinler ile kurduğu ilişki
çocuğun gelişimini, öğrenimi ve düşünce yapısını uzun dönemde etkilemektedir. Kültürel bağlamda ise çocuğun içinde yetiştiği kültür, çocuğa birçok değer, gelenekler, görenekler ve yaşam yapısı aşılamaktadır. Kültür, çocuğun ebeveynleri ile nasıl bir ilişki içerisinde olduğunun, nasıl bir bakımı olacağından, nasıl bir eğitim alacağına kadar birçok alanı etkilemektedir. Halk kahramanı, çocuk edebiyatın öncüsü,
halk kültürünün temsilcisi olan Orhan, Necati Zekeriya’nın yarattığı
karakter ile çocuklara hitap eden yazar çocukların kaygılarını, kıvançlarını onun kişiliğinde kümeleştirmeye çalıştığı görülmüştür. Hikâyelerde genel olarak insanın insanla, toplumla ve doğayla olan ilişkileri
üzerine olan bu hikâyelerde, toplum ve insan yaşamıyla ilgili çeşitli
temalar ve olaylar (sevgi, hoşgörü, sorumluluk, dürüstlük, yalınlık, yoksulluk gibi) işlenmektedir. Bunlar işlenirken temelde her zaman
insana, topluma ve diğer varlıklara karşı saygı ve sevgi bulunurken
hiçbir zaman karşıdakini küçük düşüren ya da aşağılayan bir davranış
bulunmamaktadır.
Keywords
Abstract
Keywords
- Ago, A. (1989). Literaturata na turskata nacionalnost vo Makedonıja, Dok-
- Ago, A. (1989). Literaturata na turskata nacionalnost vo Makedonıja, Dok- torska disertacija, Filoloşki fakultet, Skopje.
- Akalın, L. S. (1972). Türk Mânileri, C. 1-2, Kültür Yayınları, İstanbul.
- Aksoy, Ö. A. (1983). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, TDK Yayınları, İstan- bul.
- Artun, E. (1989). Tekirdağ'da Söylenen Ninnilerden Anonim Türk Halk ede- biyatı Nesri, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
- Başgöz, İ. ve Boratav, P. N. (1974). “Halk Bilmeceleri”, Folklora Doğru, Aralık, Sayı 37, s. 2-13.
- Bujarovska, G. (2001). Reviya za Detski Razvoy, UKIM, Skopje.
- Çelik, M. (2010). Razvojot na turskata detska literatura vo Makedonija, Doktorska disertacija, Filoloşki fakultet, Skopje.
- Emin, İ. (1995). “Kimliğimiz Kültürel Varlığımız”, Sesler Dergisi, S. 294, Mart 1995, Üsküp.
- ____________, (1995), Orhan’la Necati Zekeriya, Sesler Dergisi, Yıl 3, S. 20, Üsküp.
- Hayber, A. (2001). Makedonya ve Kosova Türklerinin Edebiyatı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
- İdrizoviç, M. (1988). “Necati Zekeriya’nın Çocukluk Hakkında Lirik Anla- tımı”, Çevren Dergisi, Sayı 64, Mart/Nisan, Priştine.
- Mercan, H. (2002). Balkanlarda Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi. Başbakan- lık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Nas, R. (2002). Örneklerle Çocuk Edebiyatı, Ezgi Kitapevi Yayınları, Bursa.Yalçın, A. ve A. Gıyasettin (2002), Çocuk Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Anka- ra.
- Yardım, M. N. (1987). Çocuk Edebiyatı Yıllığı, İstanbul.
