Author :
Abstract
Tarih boyunca tüm medeniyetlerin ilgi odağındaki bir coğrafya
olan Balkanlar, Türkiye için kültürel, tarihi ve siyasi açıdan çok
önemli bir bölgedir. Kosova ise coğrafi konumu itibarıyla Balkanların
düğüm noktasını teşkil etmektedir. Kosova, yüzlerce yıldır Anadolu ile
kültürel bağları devam eden bir coğrafyadır. Kosova‟nın ikinci büyük
kenti olan Prizren, aynı zamanda önemli kültür merkezlerinden
biridir. Eski ve yeni kültürlerin kaynaştığı şehir, çok sayıda tarihi ve
kültürel esere sahiptir. Bir Anadolu kasabasını andıran Prizren, dini,
sosyal ve kültürel eserleriyle Balkan ve Rumeli kentleri arasında ilk
sırada yer almaktadır.
Ayrıca Prizren, Kosova‟da Türkçe‟nin en çok konuşulduğu ilk
büyük şehirdir. Yokolmamış gelenek görenekleriyle hâla yaşatılan, her
sokakta, her köşede gördüğümüz Osmanlıtarihi eserleriyle donatılmış
tarihi bir kenttir. Prizren‟deTürklük yüzyıllar boyunca yaşatıldığı gibi,
bu gün de bu canlılığını aynı şekilde korumaktadır. Bunun en büyük
kanıtı ise Türk halk edebiyartının çok zengin olması ve hâla
zenginliğine zenginlik katmasıdır..
Prizren‟de 1951‟den sonra çıkmaya başlayan Türk dergilerinde
aydınlar çağdaş edebiyatını genişletirken Türk halk edebiyatı
metinlerini de öğrenciler vasıtasıyla derleyip yayınlamaya
başlamışlardır. Ama bunlar yeterli değildi çünkü, düzenli bir şekilde
derlenmemişlerdi. Prizren‟de Türk Halk Edebiyatı Prizren tarihi
kadar zengindir. Bugüne kadar derlenen eserler sadece bu zenginliğin
çok küçük bir parçasını oluşturuken,kimbilir daha ne kadar unutulmuş
yok olmuş eser vardır.
Bu konuda tez çalışmamı almamın tek sebebi: Prizren Türk Halk
edebiyatı eserlerinin yok olup unutulmaya başladığını görmemdi.
„‟Eskiden başkaydı, bir araya gelir maniler hikayeler anlatırdık‟‟ Tez
çalışmam boyunca bu sözü hep duydum, hep işittim. Haklıydılar!
Çünkü, değişen hayat şartları en önemlisi de zamanın farklı
olması;yaşlıların ölümleri, yapılan göçler bu yok oluşu
hızlandırmaktadır. Artık sırf martifal okumak için bir araya gelenler
yok, sadece hâla aile toplantılarında hikayeler, fıkralar anlatılıyor,
bu da benim şu anki zamanımda. Belki de ben de ilerde „‟Eskiden
başkaydı‟‟ diyeceğim çünkü, ilerde hikayeler bile anlatılmayacak,
çoğu unutulup kaybolacak. Sayın Prof. Dr. Tacıde Hafız Hocam‟dan
bu konuda lisans bitirme çalışma yapmak istediğimi söyledim. Çok
sevindi, ve benden sonsuz desteğini, yardımını esirgemedi.
Tüm bu tez çalışmamda bu güne kadar derlenmiş eserleri
araştırdım. O kadar az ki bu konudaki çalışmalar. Genellikle
dergilerde yayınlananlarla birlikte Sayın Prof. Dr. Nimetullah
Hafız‟ın çalışmasını ve dergilerde yapılan düzensiz derlemeleri
bulabildim. Bu bulduklarımı tezime alarak derleyenleri dipnotla
belirttim.
Çalışmam, önsöz, kısaltmalar ve giriş kısımlarının ardından:
Prizren Türk Halk Edebiyatıyla İlgili Yapılan Çalışmalara Bir Bakış,
Prizren Hakkında Genel Bilgiler, Prizren‟de Türklük, Prizren Türk
Halk Edebiyatı, Prizren Türk Halk Edebiyatını: Manzum Anonim Türk
Halk Edebiyatı, Manzum-Mensur Anonim Türk Halk Edebiyatı,
Mensur Anonim Türk Halk Edebiyatı şeklinde inceledim. Çalışmamın
sonunda: Sonuç, Kaynakça, Sözlük, Fotograflar ve bölgeye ait harita
bulunmaktadır. Bu tez çalışmam boyunca üzüldüğüm diğer bir konuda
şuydu ki; Bir sürü verimlerin unutulmuş olduğunu görmemdi.
Prizren Türk Halk Edebiyatı” adını taşıyan çalışmamda; örnek
olay ve yazılı kaynaklardan yararlanma yöntemlerini kullandım.Yazılı
kaynaklardan yararlanma yönteminde: Konuyla ilgili süreli ve süresiz
yayınlardan, YÖK Dokümantasyon Merkezinden, SBE
Dokümentasyon Merkezinden1
, Prizren Milli Kütüphanesi‟nden,
yararlandım.. Araştırmamda sadece Prizren bölgesini kapsamaktadır.
Bu çalışmamda ulaşabildiğim verimleri topladım ve düzenli bir
şelikde sıraya koyarak tezime aldım.
Bu tez çalışmamda benden desteğini, yardımını esirgemeyen çok
sevdiğim Sayın Prof. Dr. Tacide Hafız Hocam‟a çok teşekkür
ediyorum. Ayrıca bana sonsuz desteğini sunan aileme çok teşekkür
ediyorum.
Keywords
Abstract
