Author :
Abstract
Gürcü kroniklerinde rastladığımız Bun-Türkler, MÖ. IV. yüzyılda
Mtsheta yakınlarında, Kür nehri boyunca dört şehirde (Sarkine,
Kaspi, Urbnisi ve Ozrakhe) İskit akınlarıyla yerleşmiş Türk soylu bir
topluluk olarak Kafkasya‟nın eski sakinlerindendir. Tarihi bulguların
ışığıyla bakıldığında, etrafına setler çektikleri şehirleri ve çok sağlam
kaleleri inşa edebilecek vasıflarda olan Bun-Türkler, kendi hükümdarlarının yönetiminde bir devlet düzenine sahiptiler. Günümüzden
yaklaşık 2400 yıl önce Kafkasya‟da “Türk” isminin bir topluluk adı
olarak kullanılması ve o tarihlerde Kafkasya‟daki Türk menşeli boyların mevcudiyetini göstermesi bakımından ilgi çekicidir. “Otokton /
Yerli Türk” anlamına gelen etnonimiyle Bun-Türkler, günümüz
Gürcistan Türklüğünün (Borçalı - Karapapak Türkleri ile Ahıska
Türkleri) yaşadıkları topraklarda ne denli köklü olduklarını
göstermesi bakımından ayrı bir değer taşımaktadır.
Keywords
Abstract
'The Bun-Turks' that we happen to see in the annals Georgia, are
among the most ancient inhabitants of Causacia region as a Turkic
community who began to reside along the River Kura in four cities
(Sarkine, Kaspi, Ubrnisi and Ozrakhe) with the Scythian raids in the
4th century BC. When looked upon in the light of historical findings,
The Bun Turks, capable of constructing numerous sturdy castles and
cities surrounded by fences, had a governmental structure of their
own in the reign of their emperor. This is very interesting in terms of
their using the 'Turk' name as a community name in Caucasia 2400 years ago and the presence of the Turkic tribes in that time. 'The Bun
Turks' with their title meaning 'local Turk' possess a distinctive value
due to the fact that they indicate how ancient they are in the lands
where the present day Georgian Turks live.
Keywords
- 1. ACALOĞLU A. (2011) Gürcistan Türklerinin Folklor Malzemesi Üzerine Mitolojik Açıdan Değerlendirmeler, Ordu Üniversitesi Güney Kafkasya Halkları Dil-Tarih–Kültür ĠliĢkileri Uluslar Arası Bilgi ġöleni Bildirileri, Ordu, 70-71.
- 2. ALASANĠA G. (2013) Gürcüler ve Ġslam Öncesi Türkler, KTÜ Ka- radeniz AraĢtırmaları Enstitüsü Yayınları, Trabzon, 2-6.
- 4. GĠPPERT J. (2007) The “Bun-Turks” in Ancient Georgia, (Confe- rence volume) , Istanbul: Deutsches Orient- Institut, 6-12.
- 5. HACIYEV F. V. (2009) Gürcistan Coğrafyasında Eski Türkler: Buntürklerden Karapapaklara, Afyon Kocatepe Üniversitesi I.Uluslararası Uzak Asya‟dan Ön Asya‟ya Eski Türkçe Bilgi ġöleni Bildirileri, Afyon, 297.
- 6. HACIYEV T. Ġ., ƏZĠZOV E. (1989) Buntürklər kimdir?, "Ulduz” jurnalı, S.2, 89.
- 7. KIRZIOĞLU M. F. (1992) Yukarı - Kür ve Çoruk Boyları'nda Kıpçaklar, TTK Basımevi, Ankara, 19-33.
- 8. MEMMEDLĠ ġ., MEMMEDOVA G. G. (2012 a) Gürcistan Coğ- rafyasında Türklüğün Eski Çağları, Bizim Ahıska Dergisi, S. 26, 1.
- 9. MROVELĠ L. (1979) Jizn Kartliykih Tsarey, Nauka Yayınevi, Mos- kova, 27-28.
- 10. ġIHALĠYEV E. A. (2005) Ermenilerin Kimliyi ve Büyük Erme- nistan Efsanesi (Rus ve Ermeni Kaynaklarına Göre), Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), S. 17, 4.
- 11. TEKIN T.(2008) Orhon Yazıtları, TDK Yayınları, Ankara, 22-23.
- 12. TOGAN A.Z.V. (1970) Umumi Türk Tarihi'ne GiriĢ, Ġstanbul, 160- 161. SANAL KAYNAKLAR
- Gürcüstan Tarihi “Ġncelenen Dönemin BaĢlıca Kaynakları” http://www.chveneburi.net/tr/print.asp?bpgpid=791 (29.03.2014)
- MEMMEDLI ġ., MEMMEDOVA G. G. (2012 b) Karapapakların Gürcistan'dan Osmanli'ya “Kaçakaç” Göçleri, 1. http://www.terekemekarapapakturkleri.com/?Bid=1181492 (29.03.2014).
- MƏMMƏDOV A. (2012) Qədim Türk Dilində ĠĢlədilmiĢ Balık, Bay və Bun Sözləri Haqqında, 3. http://www.anl.az/down/meqale/elm/2012/avqust/282791.htm(2 9.03.2014).
- Mepeta Tskhovreba Kroniği Metni: http://www.vostlit.info/Texts/rus8/Mroveli/framepred.htm (29.03.2014) http://www.amsi.ge/istoria/qc/ (29.03.2014)
- Moktsevai Kartlisai Kroniği Metni: http://www.amsi.ge/istoria/qm/ ( 29.03.2014), http://titus.unifrankfurt.de/texte/etcs/cauc/ageo/satberd/satbe.ht m?satbe306.htm#Cod.Satb._Mokc._A_1(29.03.2014).
- SARAY A. (2013) Azərbaycan‟da Türklüyün Tarixsəl Kökləri, 5. http://www.yurd.net/page.php?id_contents=0000002153
- ZEYREKY.(2011) Ahıska‟nın Tarihi, 2. http://www.ahiska.org.tr/?page_id=1839 (29.03.2014).
