Author :
Abstract
Klasik Türk edebiyatı farklı kaynaklardan beslenerek zenginleşmiş,
gelişim sürecinde mahalli unsurların tesiriyle milli bir kimliğe bürünmüştür.
Sözü edilen çerçevede üslup ve hayal dünyası itibarıyla orijinal bir Osmanlı
şiiri teşekkül etmiştir. Eski Türk şiiri metinlerinin içerisinde de çeşitli anlam
katmanları, imaj ve hayaller bulunmaktadır. Bu metinlerin pek çoğu estetik
bir zevkin ürünüdür. Bu sebeple metinlerin barındırdığı kültür, zevk ve
anlayış birbirini tamamlamıştır. Eski Türk şiiri metin tahlilleri bu eserleri
anlamamıza yardımcı olmuş, günümüze gelinceye kadar özellikle genel kabul
görmüş (klasik) bakış açısıyla ele alınmıştır. Şüphesiz klasik yöntemlerle
yapılan tahliller divan şiir geleneğinin edebi zevk ve anlam yönünü gün
yüzüne çıkarmıştır. Ancak son yıllarda geliştirilen modern inceleme
yöntemleri eski Türk şiiri metinlerini günümüz estetik kriterleri açısından
farklı bakış açılarıyla ele almaya çalışmıştır.
Metni oluşturan bileşenleriyle analiz etmeyi hedefleyen Ontolojik
inceleme yöntemi Aristo ’nun anlamlandırdığı, Nicolai Hartmann ’ın
geliştirdiği, Türkiye 'de İsmail Tunalı ’nın tanıtımıyla bilinen modem inceleme
yöntemlerindendir. Bu inceleme metoduna göre edebî değer taşıyan metinler,
bir varlık gibi görülerek çeşitli katmanlara ayrılıp iç ve dış yönden
İncelenmektedir.
Bu çalışmada, ontolojik inceleme yöntemi ve yapısalcılık ile ilgili
bilgiler etrafında, eski Türk şiirinin Önemli temsilcilerinden biri olan
Fuzûlî’nin “-dur sana ” redifli gazeli ontolojik katman tabakalarına ayrılarak
incelenmiş ve gazelin estetik değer alanı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Cîassical Turkish literatüre was enriched bu different sources, and
had a national identity via regional elements, and existed an original
Ottoman poetry with a unique style and imagination world. This poetry
includes different meaning levels and images. The texts ar e generally
products o f en aestetical tas te with a harmony o f cultures and ideas. These
texts are conceived through classilcal analysis methods. In the recent years
different analysis methods have been used. One o f these methods is
ontological one which aims to analys a text through its elements; and that
was initiated and improved by scholars such as Aristoteles, Nicolai
Hartmann and Ismal Tunalı. This meihod treats a text as a complex existing,
dividing it into different meaning levels. In this study we are going to us e this
method for teh poem rhymed dur sana by Fuzuly who was the eminent poet o f
Turkish poetry.
