Author :
Abstract
Yazımızın konusu olan Ulahlar, Osmanlı Devleti’nin çökmesinden
sonra Balkanlardaki topluluklardan en zararlı çıkan topluluk olduğu
görülmektedir. Kaldı ki, bunu Ulahların kendileri de böyle kabullenmektedirler.
Öte yandan Balkanlarda Müslüman ve Türk olmayan toplulukların
sözde ‘esirlik’ dönemi olarak belirlenmeye çalışılan Osmanlı dönemi,
Ulahların kendileri tarafından da ileri sürüldüğü gibi, bir etnik topluluk olarka, hasretini çektikleri demokratik özellikleriyle anılmaktadır.
Balkanlar’da yaşayan Ulahların koyun ve keçi yetiştirmekle uğraşıp geçimlerini sağladıkları bilinmektedir. Süt, et ve yün üretip ticari
sahada etkili olmayı sağlamışlardır. Osmanlı’nın tanıdığı haklar sonucu, kervancılık yapabildiklerinden Ulah kervanlarının merkez avrupa şehirleri ve hatta Moskova’ya vardıkları bilinmektedir.
Kültürel ve dini ilişkiler açısından belgeler sayfalanırken Osmanlı’nın Ulahlara karşı çok açık ve demokratik olduğu görülecektir. Hatta, daha sonraları Osmanlı devletinin çöküşüyle oluşan Hıristiyan
devletlerinin idaresi atında kalan Ulahların yaşadıkları durum kıyaslandığında, Osmanlı dönemi Ulah kültürü açısından ayrı bir önem taşımaktadır.
Ulahlar, milli dönüşümlerinin büyüğü ve ikincisini geçen asrın ortalarında,Osmanlı’nın bu bölgelerden çekilişine kadar yaşamıştır. Osmanlı döneminde Ulahların kendi ana dillerinde eğitim gördükleri ilkokul Manastır’ın Tırnova köyünde 1864 yılında açıldı.Osmanlı devletinin son dönemine kadar bu yörelerde Ulahça eğitim yapıldığı okulların sayısı 120’den fazlaydı. Yine bu köylerde bulunan kiliselerde
ayinler Yunanca değil Ulahça yapılıyordu.1905 yılında Sultan II. Abdülhamit’in idaresi ve daha sonra bir
teskerenin yayınlanmasıyla Ulahlar’a kültür kuruluşlarının kurma
hakkının tanınması, öteki hıristiyan topluluklara kıyasla daha geniş
kapsamlı bir konumun sağlanmasına yol açmıştır.
17 Aralık 1908 yılında Meclis-i Mebusan’da Ulahların bir milletvekili ile temsil edilmeleri, onların Romenler’den ayrı topluluk olduğunu gösterdiği gibi, bu ayrımlarla ilgili belgelere kesinlik kazandırmaktadır
Keywords
Abstract
