Author :
Abstract
Milliyetçilik hareketleri II. Meşrutiyet’in ilanından sonra hız
kazanmaya başlamıştır. Mehmet Âkif, Türkçülük fikrinin etrafında
toplanan aydınlar arasında olmasa da onlarla paylaştığı ortak fikirler
vardır: Vatan toprağının kurtulması, bağımsızlık ve ilerleme fikri…
Mehmet Âkif, bir süre milliyetin temeline İslam dinini, Müslümanlığı
oturttuğu için devrin yaygın fikir hareketi Türkçülükten uzak durmuş,
kavmiyetçiliği yermiştir. Fakat yaşanan acı tecrübeler sonucunda şair
zamanla Türk milletini ön planda tutmaya başlamıştır. Gerek İstiklal
Marşı gerek Çanakkale Şehitlerine ithaf edilen şiir bunu kanıtlar
niteliktedir. Bu makalede Mehmet Âkif’in -milliyetçiliğini daha
sağlıklı anlamaya yardımcı olabileceği düşünülen- millî şuuru konu
edilmiştir. Çalışmanın amacı Mehmet Âkif’teki millî şuurun nasıl bir
temele dayandığını ve eserlerine nasıl yansıdığını belirtmektir. Bunun
için Mehmet Âkif’in milliyet, millet ve kavmiyet anlayışına kısaca
değinilmiş, eserlerine göndermelerle şairin sahip olduğu milli şuur
tespit edilmiştir
Keywords
Abstract
Nationalist currents had begun to gain pace following the declaration of the Second Constitutional Monarchy. Even though Mehmet
Âkif was not one of the intellectuals who gathered around the idea of
pan-Turkism, he shared common ideas with pan-Turkists, such as saving the motherland and ideas of independence and progress. Since Mehmet Âkif put Islam, Mohammedanism, at the center of the concept
of nationhood for a while, he dissociated himself from the prevalent
movement of thought of the period, i.e. pan-Turkism, and
criticized tribalism. Nevertheless, as a result of the sufferings of the
era, the poet eventually began to give prominence to Turkish
nationhood. Both the Turkish national anthem and his poem dedicated
to the martyrs of the Gallipoli Campaign may be considered as
growing evidence of this. This article focuses on Mehmet Âkif’s
national conscience, which may help to understand the poet’s
nationalism on a sounder basis. The purpose of this study is to identify
the background to Mehmet Âkif’s national conscience and how it was
reflected in his work. To this end, Mehmet Âkif’s understanding of
nation, nationality, and nationalism is addressed briefly, and the
poet’s national conscience described with reference to his work.
