Author :
Abstract
Bu çalışmada, Prizren’de anlatılan sözlü anlatılar arasında çok çeşitli
masallar, hikâyeler, güldürü masalları, dinî masallar derlenerek bir
araya getirilmiştir. Küçük yaştan itibaren çocuk masallarına ve hikâyelerine
karşı bir ilgim vardı. Kendi hikâyelerimi yazmaya başlamadan
önce, ninemin ve annemin bana anlattığı masallarla yolumu çizmeye
karar verdim. 2020 yılının mart ayında, pandemi dönemi sokağa çıkma
yasağını fırsat bilerek ilk olarak ninemin bana ve kardeşlerime anlattığı
masalları derlemeye başladım. Masalların unutulmaması için bu çalışmayı
başlatırken, annemden, ablamdan, abimden ve kardeşimden de
hatırladıkları masalları derleyip ekledim. Bu halkayı giderek genişlettim
ve araştırmalarımı kapsamlı bir şekilde sürdürmeye başladım. Eş,
dost, akraba, komşu ve tanıdıklara ulaşarak büyük çaplı bir araştırma
yürüttüm. Sonuç olarak Mart 2020’den Mart 2025’e kadar süren bu beş
yıllık çalışma sonucunda toplam 146 anlatıya ulaşabilmiş bulunmaktayım.
Geçmiş dönemlerle kıyaslandığında bu sayının az olduğu söylenebilir;
ancak günümüzde bu kadar çeşitli anlatıya ulaşmak oldukça zor.
Ne yazık ki Prizren Türk halkı birçok masalı artık anlatmadığı için bu
kültürel miras unutulma tehlikesiyle karşı karşıyadır ve bu durum inkâr
edilemez bir gerçektir.
Beş yıl boyunca derlediğim anlatıları, BAL-TAM Türklük Dergisi’nde
(S.36,37, 38, 40, 41, 42) yayımladım. İlk olarak yirmi beş masal,
standart Türkçe ile yazılıp, BAL-TAM Türklük Dergisi’nin 36. ve 37.
sayılarında yayımlandı. Masal ve hikâyeleri yalnızca derlemekle kalmayıp,
aynı zamanda bu derlemeler üzerinde kapsamlı incelemeler yaparak
2024 yılında "Prizren’de Derlenen Eski Türk Masalları Üzerine
Bir İnceleme" başlıklı yüksek lisans tezimi tamamladım. Araştırmalarıma
hâlâ devam etmekteyim.
Bu çalışma, Prizren halk edebiyatı ve sözlü kültürünün korunması
ve gelecek nesillere aktarılması açısından önemli bir adımdır. Derlenen
masallar, hikâyeler ve güldürü masalları, hem Prizren’in kültürel kimliğini
yansıtan değerli birer kaynak hem de Türk halk edebiyatına katkı
sağlayan özgün eserlerdir. Bu çalışma, sözlü kültürün yok olmasını engellemeye
yönelik bir çaba olarak halk bilimi araştırmalarına ışık tutacak,
dilin doğru kullanımını teşvik edecek ve bölgedeki kültürel mirası yaşatmaya devam edecektir. Masalların ve hikâyelerin derlenmesi, sadece
bir kültürün korunması değil, aynı zamanda kültürel bağların güçlendirilmesi
ve Türk halk edebiyatının zenginleşmesi açısından da
önemli bir katkıdır. Böylece, bu değerli anlatılar geçmişten geleceğe
köprü kurarak kültürel mirasımızı güvence altına alacaktır.
Keywords
Abstract
In this study, among the oral narratives told in Prizren, a wide variety
of fairy tales, stories, funny tales, religious tales have been compiled
and brought together. From an early age I had an interest in children's
tales and stories. Before I started writing my own stories, I decided
to draw my path with the fairy tales my grandmother and my mother
told me. In March 2020, taking advantage of the pandemic-era curfew,
I first started compiling the fairy tales my grandmother told me and my
siblings. While starting this work so that the fairy tales would not be
forgotten, I also compiled and added the fairy tales that my mother, sister
and brother remembered. I gradually expanded this circle and started
to continue my research in a comprehensive manner. I conducted a
large-scale research by reaching out to spouses, friends, relatives, neighbours
and acquaintances. As a result of this five-year study, which
lasted from March 2020 to March 2025, I was able to reach a total of
146 narratives. Compared to past periods, this number can be said to be
small; however, it is very difficult to reach such a variety of narratives
today. Unfortunately, since the Turkish people of Prizren no longer tell
many tales, this cultural heritage is in danger of being forgotten, and
this is an undeniable fact.
I published the narratives I compiled for five years in the BALTAM
Journal of Turkishness (S.36, 37, 38, 40, 41, 42). First, twentyfive
tales were written in standard Turkish and published in the 36th
and 37th issues of the BAL-TAM Journal of Turkishness. I not only
compiled fairy tales and stories, but also made comprehensive studies
on these compilations and completed my master's thesis titled ‘An Investigation
on Old Turkish Tales Compiled in Prizren’ in 2024. The
results I obtained in this study were also evaluated in my thesis study
and I am still continuing my research.
This study is an important step in terms of the preservation and
transmission of Prizren folk literature and oral culture to future generations.
The compiled fairy tales, stories and funny tales are both valuable
sources reflecting the cultural identity of Prizren and original works that contribute to Turkish folk literature. This study, as an effort to prevent
the extinction of oral culture, will shed light on folklore research, encourage
the correct use of language and continue to keep the cultural heritage
of the region alive. The collection of tales and stories is an important
contribution not only to the preservation of a culture, but also to
the strengthening of cultural ties and the enrichment of Turkish folk
literature. In this way, these valuable narratives will build a bridge from
the past to the future, securing our cultural heritage.
